2022 yılı, birçok kesim açısından zorlu bir yıl olurken, bu durum gazeteciler ve özelde kadın gazeteciler için de geçerli oldu. Ancak, erkek-devlet şiddetinin sistematik olarak arttığı bu ortamda kadın gazeteciler, 2022 yılında da mesleklerini hakikat yolunda icra etmekten geri durmadı. Kadın gazetecilerin bu hakikat yolculuğu aynı erkek-devletin şiddet araçlarıyla durdurulmak istendi. Kurdistan ve Türkiye’de kadın gazeteciler cinsiyetçi, milliyetçi, tekçi, otoriter rejim tarafından haber yapması engellendi, gözaltına alındı, işkence gördü, tutuklandı ve katledildi. Bu anlamıyla, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde gazetecileri haber yapamaz hale getirmek isteyen iktidar gerçekliğini vurgulamak da, Özgür Basın olarak kendimizi sorumlu gördüğümüz bir yerde duruyor.

Kadınların, çocukların erkek şiddetine uğradığı, doğanın katledildiği Kurdistan ve Türkiye’de iktidar, şiddeti önlemek yerine, kendisini de besleyen bu anlayışı meşru kılmayı görev bildi. Artık dördüncü güç değil, birinci güç olan medya ile tek sesli bir basın yaratarak, aslında gazeteciliği yok etme gayesinde olan iktidar, yandaş medya ordusunun karşısında duran Özgür Basın’a ise adeta savaş açmış durumda. Daha önce kapatmaları, engellemeleri, göz altıları yöntem olarak kullanıp, Özgür Basın’a geri adım attırmaya çalışan bu erkek-devlet aklı, bunu başaramayınca çözümü Özgür Basın emekçilerini hapsetmekte ve katletmekte buldu.

Kurdistan’da özel savaş politikaları kapsamında, faili olduğu suçları teşhir ettiği için Kürt kadın gazetecilere yönelmekten geri durmayan iktidar, 2022’deki operasyonlarıyla da bunu gösterdi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında, 8 Haziran’da gözaltına alınan 20’si gazeteci 22 kişiden 16’sı, 16 Haziran’da çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı. Gazetecilikten zoraki suç üretmeye çalışan yargının tutukladığı 16 gazetecinin içinde aralarında JINNEWS Haber Müdürü Safiye Alağaş’ın da olduğu 4 kadın gazeteci bulunuyor.

Yine Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında 25 Ekim’de birçok kentte yapılan ev baskınlarında JINNEWS ve Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri gözaltına alındı. Soruşturma kapsamında 29 Ekim’de aralarında MA Yazı İşleri Müdürü Diren Yurtsever’in de olduğu 5’i
kadın 9 gazeteci ile farklı bir soruşturma gerekçesiyle bir kadın gazeteci daha tutuklandı. Amed ve Ankara merkezli operasyonlar sonucu toplamda 10 kadın gazeteci tutuklandı.

2022 yılında, kadın gazeteciler açısından yaşanan bir diğer önemli olay da akademisyen-gazeteci Nagihan Akarsel’in katledilmesi oldu. Nagihan, Güney Kurdistan’ın Silêmanî (Süleymaniye) kentinde siyasi suikastla katledildi. Katledilmesiyle kadın basınına bir mesaj verilmek istenmişse de, bu mesaja kadın gazetecilerin cevabı “gerçeğin daha fazla üstüne gitmek” olmuştur.

Nihayetinde, 20 yıldır sürdürdüğü hak ihlallerini 2022’de zirveye taşıyan AKP-MHP rejiminin yönetimindeki ülkede, Çalışan Gazeteciler Günü’nden söz etmek maalesef mümkün olmamakta. Aslında bugün “çalıştırılmayan gazetecileri” daha fazla konuşma ihtiyacı bulunmaktadır. Gazetecilere silahların doğrultulduğu, katledilmekle tehdit edildikleri bir 2022 koşullarında bile, Musa Anter’lerin, Gurbetelli Ersöz’lerin inadıyla, kararlılığıyla, kalemini, kamerasını bırakmayan gazeteciler, esir alınan, yani çalıştırılmayan meslektaşları için de görevlerinin başındaydı. 2022’yi geri de bırakıp yeni bir yılın başında bir kez daha erkek-devlet sistemine, erkek medya çizgisine karşı direnen özgür kadın basın geleneği eril basın karşısında kazanacak diyoruz.

2022 Kadın Gazetecilere Yönelik Hak İhlali Verileri

*Katledilen gazeteci sayısı: 1
*Mesleki faaliyetlerinden dolayı hakkında soruşturma başlatılan gazeteci sayısı: 11
*Hakkında dava açılan gazeteci sayısı: 19
*Fişlenen gazeteci sayısı: 4
*Gözaltında kötü muameleye maruz kalan gazeteci sayısı: 12
*Tutuklu gazeteci sayısı: 18
*Mesleğini icra ederken tehdit edilen gazeteci sayısı: 6
*Şiddete maruz kalan gazeteci sayısı: 40
*Sanal medya ortamlarında erkeklerin cinsiyetçi saldırılarına maruz kalan gazeteci sayısı: 24
*Seyahat hakkı engellenen gazeteci sayısı: 1
*Ajanlık dayatılan gazeteci sayısı: 1
*İşten çıkarılan gazeteci sayısı: 1
*Sahada haber takibi engellenen gazeteci sayısı: 44
*Çekim yapılması polis tarafından engellenen gazeteci sayısı: 7
*15 gazeteci kadına toplamda 23 yıl 133 ay 32 gün hapis cezası”

Tutuklu Kadın Gazeteciler Listesi

1. Berivan Altan – Mezopotamya Ajansı muhabiri
2. Ceylan Şahinli -Mezopotamya Ajansı muhabiri
3. Derya Ren – JINNEWS muhabiri
4. Dilan Oynaş – Azadiya Welat Gazetesi çalışanı
5. Diren Yurtsever – Mezopotamya Ajansı Yazı İşleri Müdürü
6. Elif Ersoy – Yürüyüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
7. Elif Üngür – Program sunucusu
8. Habibe Eren – JINNEWS muhabiri
9. Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
10. Neşe Toprak – Program sunucusu
11. Özden Kınık – TRT çalışanı
12. Özlem Seyhan – Gazeteci
13. Öznur Değer – JINNEWS muhabiri
14. Remziye Temel- Muhasebeci
15. Safiye Alagaş – JINNEWS Haber Müdürü
16. Sibel Mustafaoglu – Azadiya Welat Gazetesi çalışanı
17. Tülay Canpolat – Sabah Gazetesi Ankara muhabiri
18. Sibel Tekin-Belgeselci – Gazeteci

*Bu veriler DFG, CFWIJ, MLSA, TGS, DİSK-Basın İş verilerinden ve ajanslardan derlenmiş olup, en az
sayıyı ifade etmektedir.

Raporun PDF için Tıklayınız.