KADIN GAZETECİLERE YÖNELİK ÜÇ AYLIK(OCAK-ŞUBAT-MART) HAK İHLALLERİ RAPORU
Nisan, 2023
Basın ve ifade özgürlüğünün her geçen gün geriye düştüğü Türkiye’de gazetecilere yönelik
saldırılar ne yazık ki 2023 yılının ilk üç ayında da tekrar etti. Sınır Tanımayan Gazeteciler
(RSF) Örgütü’nün 2022 yılı verilerine göre, Türkiye basın ve ifade özgürlüğü sıralamasında
180 ülke arasında 149’uncu sırada yer alırken, biz gazeteciler ne yazık ki bunların sadece
resmi veriler olduğunu ve gerçeğin çok daha korkunç olduğunun farkındayız.
Meslektaşlarımız kadın olmaları, muhalif olmaları veya özellikle Kürt gazeteciler gibi
kimliklerinden dolayı çok daha fazla baskıya maruz kalmaktadır. Engellenmekte, saldırıya
uğramakta, hedef alınıp tutuklanmakta. Ve çoğu kez de 16 Haziran 2022’de Amed’de
tutuklanan 16 arkadaşımız gibi iddianameleri 10 ay sonra hazırlanarak yargı süreci adeta bir
işkenceye dönüştürülmekte.
Kuşkusuz basına yönelik saldırılar cinsiyetçilikten bağımsız düşünülemez. Kadın kazanımları
ve haklarına düşman olan iktidar yeni yılın ilk üç ayında da biz kadınları hedef almış, sahada
çalışmamızı zorlaştırmıştır. Gerek teknik malzemelerimize el konulması, gerek hakkımızda
yürütülen yargısal süreçle her alanda olduğu gibi basın alanında da kadınlar çembere alınmak
istendi.
Bizler bu saldırıların hem tanıkları hem de yaşayanları olarak, bir yandan mesleklerimize
sahip çıkarken, bir yandan da kadınların görünürlüğü için mücadelemize devam ettik/
ediyoruz. Ve ne yazık ki bu saldırıların ilk olmadığını bildiğimiz gibi son olmadığının da
farkındayız. Ama buna karşı bizleri koruyacak ve büyütecek olanın da örgütlülüğümüz ve
dayanışmamız olduğunun farkındayız.
Cezaevlerinde hali hazırda en az 18 kadın arkadaşımız tutuklu bulunurken, detaylarını
vereceğimiz üç aylık rapora göre, Ocak, Şubat ve Mart aylarında yine en az üç ayda 33
arkadaşımız hâkim karşısına çıkarken, haklarında ve soruşturma açılan 7 arkadaşımız
bulunuyor. Yine 6 arkadaşımız gözaltına alınırken, 5 arkadaşımız cezaevinde çıplak aramaya
maruz kaldı, 1 kişi hücre cezası aldı, 12 kişi saldırıya uğradı. 2 kadın gazeteci işinden
edilirken, 3 gazeteci ise çeşitli hapis ve para cezaları aldı. 1 gazeteci tutuklanırken, tutuklu bir
gazetecinin de ne yazık ki infazı yakıldı.
Bu amaçla hazırladığımız üç aylık, Ocak-Şubat-Mart, hak ihlali raporu ne kadar ağır görünse
de sahadaki varlığımızın bir o kadar güçlü olduğunu da söylemek isteriz. Ve saldırılar ne
kadar pervasız olursa olsun, buradayız ve burada olmaya devam edeceğimizi yeniden
söylüyoruz.
Bu amaçla Ocak ayına dair topladığımız verilere göre;
Ocak ayında en az 14 kadın meslektaşımız haklarında açılan davalar sonucu hâkim karşısına
çıktı. 2 arkadaşımıza soruşturma açılırken, 1 arkadaşımız gözaltına alındı, 2 arkadaşımız ise
sahada saldırıya uğradı. Yine 1 arkadaşımız işten çıkarılırken, 2 arkadaşımıza ise toplamda 4
yıl 10 gün hapis cezası verildi.
Yine bu ayda 25 Ekim 2022’de işkence ile gözaltına alınan ve 29 Ekim’de tutuklanan 9
gazeteciden olan kadın arkadaşlarımız JINNEWS muhabirleri Habibe Eren ve Öznur Değer
ile Mezopotamya Ajansı Yazı İşleri Müdürü Diren Yurtsever, muhabirleri Berivan Altan ve
Ceylan Şahinli’ye tutuklu bulundukları Sincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde işkence devam
etmiş ve 5 gazeteci çıplak arama saldırısına maruz kalmışlardır.
Yine hakkında kesinleşmiş cezası olan ve 25 Ekim’de gözaltına alınıp tutuklanan ve
Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’nde bulunan JINNEWS muhabiri Derya Ren çıplak aramayı
kabul etmediği için darp edilerek hücreye konuldu ve 3 günlük hücre cezası verildi.
Bizler açısından Ocak ayı itibariyle sevindirici olan tek haber, 17 Aralık’ta Ankara’da
gözaltına alınan ve tutuklanan belgesel yönetmeni ve gazeteci Sibel Tekin’in tahliyesi oldu.
DAVASI GÖRÜLEN GAZETECİ SAYISI: 14
AÇILAN SORUŞTURMA: 3
GÖZALTI: 1
ÇIPLAK ARAMA: 5
HÜCRE CEZASI: 1
SALDIRI: 2
CEZA VERİLDİ: 2
İŞTEN ATILDI:1
CEZA: 4 YIL 10 GÜN
*TAHLİYE: 1
Şubat ayına dair topladığımız verilere göre de;
Mereş (Maraş) merkezli 6 Şubat’ta yaşanan depremlerle sarsıldığımız Şubat ayında sahada
olan gazeteciler olarak saldırıların hedefinde olduk. Resmi verilere göre en az 50 bin yurttaşın
hayatını kaybettiği ancak sahada olan gazetecilerin ise ölü sayının çok daha fazla olduğunu
dile getirdiği Şubat ayında en az 25 gazeteci depremlerde hayatını kaybetti. 10 gazetecinin ise
saldırı ve engellemelere maruz kaldığı bu ayda, 11 gazeteci ise hâkim karşısına çıktı.
Depremin olduğu gün bir gazeteci tutuklanırken, 2 gazeteci hakkında ise soruşturma açıldı.
Yine Şubat ayında 2 gazeteci takip ettikleri eylemlerde gözaltına alınırken, 1 gazeteci ise
depremlerden ders çıkarılmadığını ifade eden açıklamasının ardından işinden istifa etti. Bir
gazeteci de işinden edildi.
TUTUKLAMA: 1
DAVASI GÖRÜLEN GAZETECİ SAYISI: 11
AÇILAN SORUŞTURMA: 2
GÖZALTI: 2
SALDIRI VE ENGELLEME:10
İSTİFA: 1
İŞTEN ÇIKARILDI: 1
Mart ayına dair topladığımız verilerde ise;
Bir yandan depremin enkazlarının kaldırıldığı, bir yandan 8 Mart ve Newroz etkinlik ve
eylemlerinin olduğu Mart ayında ise 8 gazeteci hâkim karşısına çıkarken, 2 gazeteciye dava
açıldı ve 2 gazeteci ise gözaltına alındı. Yine Mart ayında 1 gazeteciye ise 41 bin 666 TL para
cezası kesildi.
1 arkadaşımız hakkında ise yaptığı deprem haberleri gerekçe gösterilerek “Halkı kin ve
düşmanlığa tahrik etme” iddiasıyla soruşturma açıldı.
Bu ayda yaşanan bir diğer hak ihlali ise; Sincan Kadın Cezaevi’nde 6 yıldır tutsak bulunan ve
cezası bittiği halde tahliye edilmeyen gazeteci arkadaşımız Dilan Oynaş’ın infazı ise dördüncü
kez yakılarak, tahliyesi 6 ay daha uzatılması oldu.
DAVASI GÖRÜLEN GAZETECİ SAYISI: 8
AÇILAN DAVA SAYISI: 2
GÖZALTI SAYISI: 3
CEZA: 41 bin 666 TL PARA CEZASI VERİLDİ
SORUŞTURMA: 1
İNFAZ YAKMA: 1
TUTUKLU KADIN GAZETECİLER LİSTESİ
1-Berivan Altan – Mezopotamya Ajansı muhabiri
2-Ceylan Şahinli -Mezopotamya Ajansı muhabiri
3-Derya Ren – JINNEWS muhabiri
4-Dilan Oynaş – Azadiya Welat Gazetesi çalışanı
5-Diren Yurtsever – Mezopotamya Ajansı Yazı İşleri Müdürü
6-Elif Ersoy – Yürüyüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
7-Elif Üngür – Program sunucusu
8-Habibe Eren – JINNEWS muhabiri
9-Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
10-Neşe Toprak – Program sunucusu
11-Özden Kınık – TRT çalışanı
12-Özlem Seyhan – Gazeteci
13-Öznur Değer – JINNEWS muhabiri
14-Remziye Temel- Muhasebeci
15-Safiye Alagaş – JINNEWS Haber Müdürü
16-Sibel Mustafaoglu – Azadiya Welat Gazetesi çalışanı
17- Tülay Canpolat – Sabah Gazetesi Ankara muhabiri
18- Nazlıcan Yıldız – JINNEWS muhabiri
Evet, başta da belirtiğimiz gibi, tablo çok ağır ve karanlık görünse de buradan bir kez daha
tekrarlamak isteriz ki; doğanın, kadının, halkların, çocukların, işçilerin, emekçilerin kısacası
‘öteki’ olarak anılan kim varsa onlara yönelik bir saldırı olduğu sürece ve düşünü kurduğumuz
güzel günler gelene kadar bizler de bedeli her ne olursa olsun HAKİKAT mücadelemizden
vazgeçemeyeceğiz.
MEZOPOTAMYA KADIN GAZETECİLER PLATFORMU
Raporun PDF hali için tıklayın http://mkgp.org/wp-content/uploads/2023/04/MKGP-2023-Yili-3-Aylik-Rapor-1.pdf